Powstanie Styczniowe 1863-1864

Na podstawie pamiętników i opisów wydarzeń wiemy, że dwór i jego mieszkańcy sprzyjali powstaniu. Nie wiemy jednak kto zginął we dworze w Miłkowicach.

---

Notatka sporządzona na podstawie artykułu -  Andrzej Bobola Muszalski „Józef Oksiński– powstaniec styczniowy”
pamętników JÓZEFA OXIŃSKIEGO "WSPOMNIENIA Z POWSTANIA POLSKIEGO 1865/64 ROKU"

Organizacją oddziałów powstańczych na naszych ziemiach zajął się Józef Oksiński major wojsk polskich w powstaniu styczniowym w województwie kaliskim, inżynier. We wrześniu polecono mu zorganizować siły powstańcze w powiecie kaliskim i konińskim. W krótkim czasie zgromadził 12 plutonów liczących od 50 do 80 ludzi, co spotkało się z uznaniem ze strony naczelnika wojennego województwa kaliskiego, Franciszka Kopernickiego. W czasie zimy Oksiński przystąpił do przygotowania pospolitego ruszenia opartego na masowym udziale chłopów w oddziałach powstańczych.
… Ponieważ miasteczko Dobra obsadzone już było kolumną moskiewską o sile jednej roty piechoty i 25 kozaków, przeto zostawiwszy drogę na prawo, na Sarbice i Człopy przybyłem do Młynów, gdzie odnalazłem oddział w leśno-bagnistej pozycji stojący lewego brzegu Warty dotykając. Zastałem oddział na wymarszu, a gdym go jeszcze przy zapadającym dniu zlustrował, przekonałem się, iż kompania liczy z oficerami i szarżą 87 ludzi uzbrojonych w karabiny z bagnetami i 15 strzelców konnych, zaopatrzona na każden karabin w 60 gotowych ładunków, a do transportowania cztery konie juczne, na których przewożono zapasy żywności i niezbędne utensylia. O zapadającym zmroku wyszedłem z obozowiska, a korzystając z doskonałego przewodnika, leśnymi przeważnie drożynami w kierunku na Piekary, Skęczniew, Strachocice, stanąłem z oddziałem dobrze już po północy w lasach między Maszewem a Strachanowem położonych. Przenocowawszy w kupie nad brzegiem lasu, z nastaniem dnia, a bodaj 30 października 1863 r., ruszyliśmy w głębię leśną, a natrafiwszyna paromorgową łączkę nieznacznym strumykiem przerżniętą i otoczoną zwartym i dobrze podszytym lasem, założyłem na kraju lasu obóz w tyle przyległej łączki.
Kazałem wybudować dwa szałasy dla piechoty i szałas dla kawalerii. Zbadałem w mustrze wyćwiczenie żołnierzy w nabijaniu i celowaniu, a dalej w rozsypywaniu się w łańcuch tyralierski i w formowaniu frontu. Wynalazłszy między wiarą pięciu wysłużonych żołnierzy z wojska pruskiego, zamianowałem ich podoficerami-instruktorami i poleciłem im każdego dnia, z wyjątkiem dni marszu, ćwiczyć przez dwie do trzech godzin żołnierza w mustrze i nabijaniu oraz celowaniu na sposób pruski, a także i w fechtunku na bagnety. Poleciwszy im, jako starym i doświadczonym żołnierzom, iść na rękę i pomagać we wszystkim kapitanowi, zwróciłem .. się do Kurnatowskiego, a odprowadziwszy go na stronę zaleciłem mu: aby nigdy nie stał na miejscu obozem dłużej nad 48 godzin; aby zmieniając stanowiska na odległość 335trzech do czterech mil drogi w marszach nie używał dróg publicznych, lecz głównie posiłkował się drogami leśnymi i polowymi; ażeby żywność tak dla ludzi jak i dla koni rekwirował nie na miejscu stojąc obozem, lecz w marszu przechodząc około jakiegoś dworu, gdzie można zabrać wołu lub krowę i korzec kaszy i grochu i innych wiktuałów, na dwa dni dla stu ludzi wystarczających; żeby poruszenia i swe obozy zakładał w obrębie trójkąta, utworzonego przez miasteczka Dobra, Koźminek i Warta, pilnował sam pełnienia służby na czatach - i pilnując wszystkiego bacznie, jak na komendanta samoistnego oddziału przystało, wyrabiał się pracą i trudem na przyszłego dobrego dowódcę. A w końcu głównie mu zaleciłem, aby uczciwym i przyjacielskim postępowaniem z ludem wiejskim starał się nie tylko utrzymać to dobre usposobienie dla powstania, lecz jeszcze je zwiększył, gdyż w nadchodzącej zimie oni jedni mogą nas utrzymać i osłonić.

Zupełnie inną taktykę zastosowali powstańcy w okolicach Skęczniewa:

Odpowiedział mi, iż jego pierwsza sekcja I plutonu jest rozkwaterowana w tych stronach po gajowych i osadach podleśnych, że podoficer kwateruje także u leśnego, że są przebrani po miejscowemu, broń mają schowaną w strzechach, a amunicję w stodołach i pomagają swym gospodarzom, u których kwaterują, w robotach domowych i leśnych. „Jak nas przed trzema dniami rozstawili, tak i stoimy, czekając aż nas zawołają do apelu".
Z raportu podoficera wynika, że ma w swej sekcji jedenastu żołnierzy, że wszyscy są w tych lasach albo
w osadach podleśnych rozkwaterowani i zajęci spokojną gospodarską pracą, że ludzie miejscowi są dobrzy i lubią ich, i że codziennie do pana porucznika, który mieszka u leśniczego w Skęczniewie, posyła albo sam chodzi z ustnym raportem.

---

150 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego 
22.01.1863



Warta 

Przymusowy pobór Polaków do wojska Guberni warszawskiej, zginął między innymi Józef Skórka mieszkaniec Miłkowic 18.101857 roku.  Kurjer Warszawski.  nr 187 19 sierpnia 1863.