Miłkowice woj. wielkopolskie

II wojna światowa - udział w czynie zbrojnym


Nie podaję tutaj materiałów źródłowych, wszystkie znajdują się w rozdziale o II wojnie światowej.

II wojna światowa 1939 -1945 Miłkowice
W okresie drugiej wojny światowej na terenie Miłkowic nie było znaczących działań bojowych. Tereny te zostały włączone do Kraju Warty – Warthegau - podległego III Rzeszy. W wyniku agresji Niemiec i ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 r, po okupacji całości terytorium II Rzeczypospolitej przez Wehrmacht i Armię Czerwoną i ustaleniu w dniu 28 września 1939 r. w pakcie o granicach i przyjaźni pomiędzy III Rzeszą Niemiecką a ZSRR granicy niemiecko-sowieckiej na okupowanym terytorium Polski, Adolf Hitler dwoma dekretami - z 8 i 12 października 1939 r. jednostronnie wcielił zachodnie terytoria Polski do Rzeszy. 26 października 1939 r. utworzono Okręg Rzeszy Poznań (niem. Reichsgau Posen), przemianowany 29 stycznia 1940 r. na Kraj Warty (niem. Reichsgau Wartheland)

Miłkowice w czasie okupacji hitlerowskiej

  •  4/5 września podjazd nr 1 dowodzony przez ppor. Batyckiego w sile plutonu z 1 szwadronu z drużyną ckm wykonuje rozkaz zniszczenia mostu w Miłkowicach.
  •  6 września 1939 roku 6 Pułk Strzelców Konnych bije się na przeprawie pod Zaspami Miłkowskimi ze zmotoryzowanym oddziałem wydzielonym z niemieckiej 30 dywizji piechoty.
  •   Oddziały niemieckie nadchodzą do Miłkowic od zachodu.
  •  Ucieczka mieszkańców Miłkowic w kierunku Popowa, za rzekę Wartę.
  •  Kilku mieszkańców zostaje we wsi. Pod wieczór wszystkich zapędzono do noszenia płotów i bram na most na rzece Warcie, który został zniszczony przez wycofujące się wojsko polskie. Robotników tych przed nocą zwolniono, gdyż ci domagali się przepustek.
  • - W nocy Niemcy wyważają drzwi mieszkań Stanisława Leśniaka, Franciszka Marcinkowskiego, Władysława Stępniewskiego, Franciszka Błazika. 12 żołnierzy niemieckich poprowadzili ich w stronę kościoła. Kościół już był zapełniony, więc poprowadzono ich do domu Janczaka. Podpalono tam stertę słomy, a jeńców zaprowadzono do szkoły, która mieściła się w domu Pieszczyńskiego. Ustawiono ich przodem do ściany i trzymano pół godziny, później pozwolono im usiąść. Korzystając z nieuwagi żołnierza Błazik uciekł. Niemiec strzelił w kierunku Marcinkowskiego, a Leśniaka ranił bagnetem. Nad ranem zwolnili go do domu. Marcinkowski został zabity.
  •   Pod lasem usadowiła się niemiecka artyleria. Ostrzeliwali przeciwległy brzeg Warty, spodziewając się tam oddziałów wojska polskiego.
  •   Olejnik, mieszkaniec wsi, dostaje się w zasięg ognia artyleryjskiego i zostaje zabity.
  •   Nad lasem w Woli Miłkowskiej 11 września zestrzelono polski samolot. Ginie oficer lotnictwa, Zdzisław Mutkowski, pochowany później na cmentarzu w Miłkowicach. Drugi pilot zeskakuje na spadochronie, myli pogoń niemiecką. Zdołał ocaleć.
  • -   Po przejściu wojsk niemieckich wracają mieszkańcy, ale już nie do swoich domów. Co lepsze zostały zajęte przez Niemców. Polaków przesiedlono w inne miejsca.
  •  Przyłączenie Miłkowic do Kraju Warty podległego III Rzeszy.
  •  Wprowadzenie restrykcji okupacyjnych praca ludności polskiej dla Niemców, wysiedlenia, kartki na artykuły żywnościowe i artykuły pierwszej potrzeby, zamkniecie polskiej szkoły, wywózki na roboty przymusowe do Niemiec.
  •  Kościół zostaje zamieniony na szpital dla rannych żołnierzy niemieckich, a później na magazyn. Okoliczną ludność zmusza się do prac porządkowych.
  •  W 1941 ksiądz Krzesiński zostaje wywieziony do obozu koncentracyjnego. Aresztowany 6 października 1941 roku. Zmarł 17 lipca 1942 r. Spalony w krematorium w Dachau.
  •  Na plebanii mieści się placówka Hitlerjugend i administracja niemiecka
  •  Wywózki ludzi na roboty przymusowe do Niemiec, szczególnie młodych mężczyzn.
  • We wsi osiedlają się Niemcy ze Wschodu zwani Czarnomorcami. Obejmują w posiadanie siedliska i ziemię mieszkańców Miłkowic. Łączą gospodarstwa, zmuszają Polaków do pracy u siebie.
  •  Niemcy budują pierwszy pas umocnień. Przebiega wzdłuż rzeki Warty, która miała być naturalną przeszkodą. Wzmocniony betonowymi bunkrami, płytkimi, biegnącymi zakosami okopami wyłożonymi faszyną, miał zatrzymać atak Rosjan.
  • -  Utworzenie obozów pracy. Robotnicy rekrutują się z ludności polskiej, mieszkają w barakach i stodołach. Prowadzona jest wspólna kuchnia, gdzie przyrządza się skąpe posiłki. Ludzie kopią głębokie na kilka metrów okopy umacniane balami drewnianymi. Pozyskuje się je wycinając okoliczne lasy. Okopy nigdy nie zostały wykorzystane. Niemcy wycofywali się bez stawiania oporu.
  •   Budowa drugiego pasa umocnień, głębokiego rowu przeciwpancernego zwanego pancergrabem wyłożonego drewnianymi balami, przebiega trasą od Grabowa do Sieradza, a w Miłkowicach pomiędzy lasem a szosą Turek-Warta.
  •  Na polu Andryszka w Strachocicach dokonano egzekucji na jednym z Polaków za złe wykonywanie pracy. Zebrano wszystkich zatrudnionych w obozach pracy w tej okolicy ludzi obok szubienicy i wykonano wyrok. Miał to być odstraszający przykład dla innych.
  •   1945 rok wkroczenie armii rosyjskiej i ucieczka Niemców.
  • Zniszczenie przęseł mostu przez Niemców w celu utrudnienia przeprawy wojsk Armii Czerwonej.
  •  Ostrzelanie i zniszczenie wieży kościoła, gdzie znajdował się niemiecki punkt obserwacyjny, przez rosyjski ostrzał artyleryjski.
  • Powrót mieszkańców do swoich domów, organizowanie życia na nowo.

 Wrzesień 1939 rok 
Zdjęcia z albumu niemieckiego żołnierza  


Żołnierze zmierzają w kierunku Popowa przez doraźnie naprawiony most zniszczony wcześniej przez wojska polskie. W tle widoczna wieża kościoła, topola nad brzegiem rzeki obok posesji p.Osiwałów.

 
Kolumna wozów konnych i samochód przeprawiają się przez most od strony Popowa - to powracają uciekinierzy zza rzeki Warty
 Wyremontowany most na rzece Warcie w 1939 roku - Niemcy do prac zmusili mieszkańców Miłkowic, do remontu wykorzystali miedzy innymi masywne deski z ławek kościelnych

 

Żołnierze Września 1939
1 września 1939 o 4.45, bez wypowiedzenia wojny i ogłoszenia mobilizacji, wojska niemieckie uderzyły na Polskę na całej długości polsko-niemieckiej granicy. Niemcy skoncentrowali przeciwko Polsce 1,8 miliona żołnierzy uzbrojonych w 2800 czołgów, około 3000 samolotów i 10 000 dział. Polska zmobilizowała około miliona żołnierzy (spośród 2,5 miliona wojskowo wyszkolonych rezerwistów), 880 czołgów, 400 samolotów i 4300 dział. Największa bitwa podczas kampanii 1939 roku zwana Bitwą nad Bzurą, została stoczona przez dwie polskie armie "Poznań" (gen. Tadeusz Kutrzeba) i "Pomorze" (gen. Władysław Bortnowski). Celem uderzenia było zmuszenie Niemców do zaprzestania pościgu za odchodzącymi do wschodniej Polski armiami "Prusy", "Lublin", "Kraków", "Karpaty". Bitwa ta miała wyjątkowe znaczenie, ponieważ Polacy wykazali inicjatywę i byli stroną atakującą. Właśnie w tej bitwie wzięło udział najwięcej żołnierzy pochodzących z naszego rejonu, ale walczyli także w obronie Lwowa, na froncie południowym. Podzielili los wszystkich polskich żołnierzy, dostali się do niewoli niemieckiej albo różnymi drogami trafili do polskich jednostek poza granicami kraju, walcząc do końca w obronie wolności Polski, w wielu wypadkach składając ofiarę życia dla Ojczyzny.


Żołnierze Września 1939
Bazela Władysław - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej
Chwiałkowski Józef - ur. Strachocice, zam. Łódź, żołnierz kampanii wrześniowej, kapral poczty polowej w Łodzi, wzięty do niewoli w Przemyślu,
Frątczak Stanisław - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej, kapral
Gozdal Antoni - Młyny Strachockie, żołnierz kampanii wrześniowej, strzelec 29 pułku piechoty
Jakomulski Ignacy - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej, strzelec 70 płk piechoty 17 DP Armii Poznań
Jakomulski Stanisław - mieszkaniec Miłkowic. W czasie II wojny światowej walczył na froncie wschodnim we Lwowie i Stanisławowie.
Jankiewicz Kazimierz - Młyny Strachockie, kampania włoska, starszy strzelec, 3 Batalion Strzelców Karpackich, poległ w bitwie pod Monte Cassino 12.05.1944r., pochowany na cmentarzu Monte Cassino
Józef Kaczmarek – uczestnik bitwy nad Bzurą, żołnierz II Armii WP
Kaczmarek Kacper - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej, starszy strzelec 48 pułk piechoty
Kanarek Wojciech - żołnierz kampanii wrześniowej, kapral piechoty
Kasprzak Stanisław - ur. Zaspy, żołnierz kampanii wrześniowej, strzelec 49 pułku piechoty
Kominiarczyk Józef - ur. 1901r., Strachocice, żołnierz kampanii wrześniowej
Kominiarczyk Józef - ur. 1904r., Strachocice, żołnierz kampanii wrześniowej, strzelec 48 płk piech.,
Konwerski Jan - Strachocice, żołnierz kampanii wrześniowej, ułan w kawalerii
Józef Kośla - uczestnik kampanii wrześniowej - strzelec 29 pułku piechoty wzięty do niewoli 17 września 1939 roku
Kucharski Jan - Strachocice, żołnierz kampanii wrześniowej, st. strzelec piechoty
Kucharski Władysław - Strachocice, żołnierz kampanii wrześniowej, strzelec 40 pułk piechoty Dzieci Lwowskich
Sieradzan Stefan - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej
Tomasz Sieradzan - Uczestnik obrony Lwowa w 1939 roku.
Stępniewski Józef - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej, strzelec 70 pułk piechoty
Szczepaniak Józef - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej
Szczepaniak Edward - żołnierz Września, Szkoła Podoficerska rocznik 1938-1939 - 25 pułk Ziemi Kaliskiej, kawalerzysta, uczestnik walk w 1939 roku nad Bzurą, bitwa pod Łęczycą.
Szymczak Józef - Miłkowice, żołnierz kampanii wrześniowej
Szymczak Stanisław - Młyny Strachockie, starszy strzelec, 9 Batalion Strzelców Flandryjskich 1 D.Panc. gen. S. Maczka

Bitwy II wojny światowej
Bitwa o Monte Cassino
Stoczona przez wojska alianckie z Niemcami w 1944 roku w rejonie klasztoru na Monte Cassino. Uznawana jest za jedną z najbardziej zaciętych (obok walk pod Stalingradem, na Łuku Kurskim, lądowania w Normandii i powstania warszawskiego) w czasie II wojny światowej. Brytyjski historyk Matthew Parker napisał: Bitwa o Cassino – największa lądowa bitwa w Europie – była najcięższą i najkrwawszą z walk zachodnich aliantów z niemieckim Wehrmachtem na wszystkich frontach
Polegli pod Monte Cassino
Jankiewicz Kazimierz starszy strzelec 3 Batalion Strzelców 4.III.1915 – 12.V.1944 Młyny Strachockie pow. Turek. Grób 3-D-5
Józef Konwerski Strzelec 18 Batalion Strzelców 14.XII. 1909 – 12.V. 1944 Grób 5-F-9 ur. w Strachocicach pow. Turek, mieszkaniec Brodni

1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka
25 lutego 1941 roku gen. Stanisław Maczek na podstawie rozkazu Naczelnego Wodza, gen. broni Władysława Sikorskiego rozpoczął w Szkocji formowanie 1. Dywizji Pancernej. W skład dywizji weszły jednostki wydzielone z I Korpusu Polskiego w Wielkiej Brytanii. Początkowo żołnierze z 1. Dywizji Pancernej uczestniczyli w osłanianiu wschodniego wybrzeża Szkocji przed ewentualnym desantem Wehrmachtu. Pod koniec lipca 1944 dywizja została przerzucona do Normandii. Weszła do walk 8 sierpnia 1944 r. Przeszła szlak bojowy przez Francję, Belgię, Holandię i Niemcy. Była jednym z najsłynniejszych polskich oddziałów biorących udział w II wojnie światowej. Przez sprzymierzonych i wrogów dywizja nazywana była „Czarnymi Diabłami". Nazwa wzięła się od umundurowania pierwszych oddziałów pancernych II RP - czarnych skórzanych płaszczów, które później decyzją Naczelnego Wodza zostały zamienione na czarne naramienniki. Jest też inna geneza tej nazwy - polscy pancerniacy wyszli z piekła, by pomścić na Niemcach cierpienia swej ojczyzny.
Stanisław Szymczak starszy strzelec 9 Batalion Strzelców Flandryjskich 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, ur. 1909.03.23 Młyny Strachockie, poległ (lub zmarł - brak danych) w Dörpen, powiat Emsland Niemcy 23.05.1945r. pochowany na cmentarzu Rzym.-Kat. w Dörpen, Niemcy



Lotnicy polscy nad Wartą

 W czasie lot rozpoznawczego rejonu Strykowa i Łodzi, dla dowódcy GO gen. Knolla-Kownackiego, w Woli Miłkowskiej zginął ppor.obs. Zdzisław Kazimierz Mutkowski 11.09.1939 r., pilot Czesław Przewoźny zdołał się uratować - ppor. obs. Zdzisław Mutkowski pochowany na cmentarzu w Miłkowicach.
Ppor. obs. Z. Mutkowski, ciężko ranny, (wg ustaleń J. Molskiego) próbował ratować się awaryjnym lądowaniem, żył krótko po upadku samolotu. Owinięty w płachtę namiotową został pochowany przez Niemców w miejscu zestrzelenia samolotu. W jakiś czas potem ciało jego przeniesiono na cmentarz w Miłkowicach gm. Dobra. Grób jego powtórnie przeniesiono w 1985 r. kiedy to ekshumowano zmarłych w związku z budową Zalewu Jeziorsko. Grobem opiekowała się matka lotnika mieszkająca w Warszawie, którą po śmierci pochowano obok syna. W miejscowym kościele wspomina się ppor. Mutkowskiego przy modlitwach za zmarłych.
- 4.IX.1939 r. w czasie wykonywania lotu bojowego w Wylazłowie zginęła załoga polskiego samolotu w składzie: ppor. obs. A. Kandziora, kpr. pil. E. Kościelny, kpr. strz. K. Tyrakowski.

Powstanie Warszawskie
1 sierpnia – 3 października 1944 - wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”, połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Powstanie warszawskie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw ZSRR oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób wzmocnić międzynarodową pozycję rządu RP na uchodźstwie oraz powstrzymać realizowany przez Stalina proces sowietyzacji Polski.
W Powstaniu Warszawskim brali udział Miłkowiczanie: bracia Józef Sieradzan i Stefan Sieradzan.
Józef Sieradzan ur. 04.12.1912 r. w Miłkowicach, syn Wojciecha i Anny z d. Zielińskiej. Zm. 27.09.1996 r. Pochowany na cmentarzu parafii św. Gotarda w Kaliszu. Człowiek-legenda, kapelan Powstania Warszawskiego na Żoliborzu. Oddział II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej – kapelan.
Stefan Sieradzan (1908-1999) syn Wojciecha i Anny Sieradzanów, urodzony 13 lipca 1908 r., w Miłkowicach, zm. 24.02.1999, pochowany w Miłkowicach. Żołnierz Września 1939 r., uczestnik  Powstania Warszawskiego 1944r. Żołnierz AK – Zgrupowanie „Żywiciel” w Powstaniu Warszawskim
II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Żubr" - 1. kompania - pluton 247, stopień - strzelec. Miejsce spoczynku – cmentarz w Miłkowicach


Aleksander Roman Temler
Pseudonim „Pucek”
ur.17.03.1930 Warszawa
zm. 9.09.1989 Warszawa
Rodzice – Ludwik Stanisław Temler, 
Halina Temler z d.Jeleniewska
Wnuk Heleny Bogdańskiej córki Stanisława Bogdańskiego 

Gdy wybuchło Powstanie Warszawskie Aleksander, uczestnik powstania,   miał 14 lat!!!
 

Janina i Włodzimierz Bogdańscy zginęłi w czasie egzekucji na Woli w czasie Powstania Warszawskiego
www.1944.pl/ofiary-cywilne.html 
Muzeum Powstania Warszawskiego udostępniło materiały PCK dotyczące Bogdańskich  
 

Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja