Zaspy dzieliły się na: Zaspy, Zaspy Miłkowskie nad rzeką Wartą oraz pod lasem, Zaspy Kolonię. Na Zaspach nad rzeką znajdował się dwór. Miejscowości te przynależne były do ziemi sieradzkiej. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego. Lokalizacja zbiornika na tych terenach doprowadziła do likwidacji wsi nad rzeką. Kilka domów, które pozostały, to obecnie Zaspy Kolonia, wieś położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Warta. Na terenie Zasp Miłkowskich nad brzegiem zbiornika Jeziorsko znajduje się pole namiotowe i przystań będąca własnością oddziału PTTK w Warcie. Obok istnieje rezerwat przyrody „Jeziorsko”. To tutaj obywają się regaty "O Błękitną Wstęgę Zalewu Jeziorsko".
Po prawej stronie drogi wiodącej z Miłkowic do mostu kilka domów tworzyło Kolonię Miłkowice. Krzyż postawiony przez mieszkańca Zasp Wasiaka był punktem granicznym między Kolonią Miłkowice a Zaspami.




Historia miejscowości Zaspy według odnalezionych zapisów: (zachowano pierwotną pisownię)
- Stanowiska archeologiczne Zaspy Miłkowskie
Na Zaspach Miłkowskich prowadził pierwsze samodzielne prace wykopaliskowe B. Kostrzewski z ramienia Instytutu Prehistorycznego Uniwersytetu Poznańskiego. Wynikiem badań było wydanie książki „Cmentarzysko z późnego okresu rzymskiego w Zaspach, w pow. Tureckim”. Badaniem tych terenów zajmował się także dr Kowalenko oraz Muzeum Okręgowe w Koninie Dział Archeologiczny.
- 1775 Zaspy Miłkowskie - Zaspy, wieś, woj. sieradzkie, powiat sieradzki, własność szlachecka, 10 dymów.
- 1783-84 r.(Czajkowski) - Zaspy att Miłkowice, parafia Miłkowice, dekanat warcki, diecezja gnieźnieńska, województwo sieradzkie, powiat sieradzki, własność: (Ignacy) Lipski, łowczy wschowski.
Z zapisu wynika, że Zaspy stanowiły część Miłkowic, ale Zaspy Miłkowskie wymienia się też w pozostałych źródłach jako samodzielną wieś.
- 1827 r. -Tabela miast, wsi, osad Królestwa Polskiego
Zaspy Miłkowskie, województwo Kaliskie, obwód Kaliski, powiat Wartski, parafia Miłkowice, własność prywatna. Ilość domów 17, ludność 177,
- 1831r. Komornik Trybunału Cywilnego Woiewództwa Kaliskiego. Podaje do publiczney wiadomości, iż dobra ziemskie Miłkowice składaiące się z wsi folwarczney Zaspy, ze wsi zarobney Miłkowice wsi folwarczney Strachocice, i Pustkowia Młyny Strachockie zwanego, z wszystkiemi przyległościami i użytkami w powiecie Wartskim, obwodzie Kaliskim położone, przez licytacyą publiczną d. 8 czerwca rb. przed Wnym Woyciechem Markowskim Reientem powiatu Wartskiego, w mieście Warcie, w kancelaryi jego o godzinie 10 z rana, rozpocząć się mającą…
- 1840 r. (N. D. 1133) Dobra ziemskie Miłkowice złożone z folwarku Zaspy, z folwarku i wsi zarobnej Strachocice z wsi zarobnej Miłkowice i Pustkowia Młyny Strachockie zwanego, w Powiecie Wartskim Obwodzie Kaliskim położone, które dotąd przynoszą corocznej dzierżawcy po złp. 11,125 przez licytacyą publiczną..
- 1864 rok uwłaszczenie chłopów na mocy dekretu carskiego z 2 marca 1864 r. Nadawał on własność ziemi użytkowanej przez chłopów, w zamian musieli płacić wieczysty podatek gruntowy, z którego władze miały wypłacać odszkodowanie właścicielom ziemskim. Nie zniesiono natomiast serwitutów, które pozostały, zgodnie z zamysłem władz carskich, zarzewiem konfliktów między dworami i wsią. Sprawę uregulowano w 1893 roku.

Ludność Zasp Miłkowskich
We wsi była duża rotacja mieszkańców. Na terenie wsi znajdował się dwór i to właśnie tam szukano wtedy zajęcia i środków do utrzymania. Pracownicy zatrudnieni we dworze zmieniali swoje miejsca zamieszkania szukając dla siebie najbardziej korzystnych warunków życia. Stabilizacja nastąpiła dopiero po 1864 roku, kiedy to można było nabyć ziemię na własność. Wieś Zaspy Miłkowskie przybrała wtedy inny kształt. Zniknęły domy po prawej stronie drogi. Zabudowania ciągnęły się po lewej stronie nad rzeką, a dopiero od krzyża koło Jeziornego zabudowane były obie strony drogi. Luźno położone domy znajdowały się także w kierunku rzeki Warty.
1818 rok protokół sporządzony przez notariusza Strachowskiego z Warty odnośnie dworu Miłkowice i wsi Zaspy
Zaspy Wieś zamieszkiwali półrolnicy, komornicy, czynszownicy, służba folwarczna i dworska. Półrolnicy mieszkali w obejściu z domem, stodołą z jednym klepiskiem, oborą, chlewem, komorą na drób. Budynki budowano z drewna, lub murowano, dachy kryto słomą, drzwi i wrota były na zawiasach i hakach żelaznych. Chałupa miała sień, izbę, komorę podłogę z cegły, pułap z desek. W izbie był komin i kuchnia murowana, dwa okna o dwunastu tafelkach często wybitych i załatanych. Sprzęt rolniczy - wozy, pługi, radła, kosy, sierpy, chłop dzierżawili od dworu, także nasiona pod zasiew. Obrabiali około pół włóki ziemi, ale należała ona do pana. W zamian odrabiali pańszczyznę łącznie pięć dni w tygodniu: ręcznie, trzy dni w tygodniu sprzężajną parą koni lub parą wołów, jeden dzień pracy w lesie, dwa dni przy inwentarzu, przy płukaniu i strzyżeniu owiec. Wykonując pracę musieli przynieść narzędzia pług, wóz, radło, rydel, siekierę, sierp… Obowiązkiem ich było zadbać o kominy, wycierać sadzę, odbywać straż wokół dworu, pól i inwentarza. Oddawali do dworu cztery kapłony, pięć kurcząt, trzydzieści jaj, sztukę przędzonego i wypranego lnu. Inwentarz, jaki posiadali półrolnicy to: konie, dwa lub jeden; dwa woły siwe, płowe, dropiate, czarne lub czerwone; krowy o takim samym umaszczeniu jak woły.
Podaję nazwiska, może ktoś odnajdzie swoich przodków.
Półrolnicy: 1. Grzegorz Soroki 2. Franciszek Pastuszka 3. Walenty Krawczyk 4. Szymon Frątczak 5. Wincenty Misiak 6. Franciszek Augustyniak 7. Franciszek Jędrasiak 8. Andrzej Oslazlak 9. Wawrzyniec Jabłoński młynarz wiatraczny, za to płaci dworowi czynszu żyta sto dziewięćdziesiąt … surowce i mlewisko darmo miele. Drugi wiatrak opustoszały

Księgi Ludności Stałej Zaspy Miłkowskie 1834 rok
#1 dwór Mamerty Dłuski (ur. 11.05.1789 r., Króloherby; dziedzic),Benigna (ur. 1790 r., Obidówek)
+ 27 osób
#2 folwark Józef Wod ecki (ur. 1775 r., Przyranie; następca)Katarzyna (ur. 1786 r., Brody)
+ 39 osób (m .in. Andrzej Krajewski - ekonom, ur. 1785 r. w Laskach)

Janina Frącala, prawie dziewięćdziesięcioletnia obecnie najstarsza mieszkanka wsi Zaspy Kolonia wspomina: Wieś Zaspy była duża, liczyła około 130 mieszkańców. Zabudowa była tak chaotyczna, że chodzący po prośbie „dziad”, nie mógł trafić i błądził wchodząc kilka razy do tej samej chaty. Dawno temu zabudowa wsi była bezładna, dopiero później domostwa usytuowane zostały po obu stronach drogi wiodącej nad rzeką do dworu. Oddzielna droga prowadziła przez Kąty prosto do dworu. We wsi znajdowała się karczma, gdzie chłopi często upijali się. Z biegiem czasu zabudowania wsi zostały tylko nad rzeką, a w końcu zbiornik pochłonął je także. Dzisiaj zostało już tylko kilka zabudowań położonych nad zbiornikiem.

Wieś Zaspy już prawie nie istnieje. Przypominamy nazwiska mieszkańców aby nie uległy zapomnieniu.
Zofia Żuchowska z d. Waśkiewicz, była mieszkanka Zasp, podaje listę nazwisk mieszkańców wsi.
Lewa strona wsi: Osiwała, Misiak, Sieradzan, Zdunek – Woźniak, Antoszczyk, Borusiak, Wasiak, Politowski, Deka (dwór), Serafin, Waśkiewicz, Ćwiek, Majewski, Jakomulski, Arent, Stefaniak, Burski, Pawik, Kurzawa, Miłosz, Krawczyk, Ziętek
Prawa strona wsi od krzyża: Jeziorny, Łazuchiewicz, Wieźlak, Pietrzak, Arent, Pietrzak, Majewski, Ćwiek, Jakomulski, Frącala
Pierwotnie wieś ciągnęła się po obu stronach drogi, z czasem prawa strona do krzyża z biegiem czasu wyludniła się.

Odręcznie wykonany przez Wojciech Ławniczaka plan miejscowości Zaspy pierwszej połowy XX wieku. Numerami oznaczono poszczególne domostwa.
1.Józef Waśkiewicz 2. Józef Jeziorny 3. Łazuchiewicz(Misiak Józef) 4. Józef Wieźlak 5. Pietrzak 6. Arent – Spętany Józef 7. Ignacy – Józef Frącala 8. Edward Grzelak 9. Stefaniak 10. Marzuchowski 11. Jan Majewski- Marian Borusiak 12. Jan Ćwiek 13. Stanisław Gabryjaniak 14. Stanisław Ławniczak 15. Józef Gabryjaniak 16. Czesław Pawicki 17. Janina i Feliks Simiński 18. Franciszek Kurzawa 19. Józef Deka 20. Stanisław Kacprzak 21. Józef Miłosz 22. Zając 23. Ignacy Ziętek 24. Czesław Kowalski, Józef Kowalski 25. Pokorzyński 26. Stanisław Wieźlak 27. Jan Klimczak 28. Aniołczyk 29. Piotr Miłosz x. Obszar, gdzie kopano ziemię i piasek do napraw dróg lokalnych
Kolonia Miłkowice to domy po prawej stronie drogi Miłkowice Popów. Mieszkali tam: Osiwała, Misiak, Sieradzan, Zdunek – Woźniak, Antoszczyk, Borusiak, Wasiak.

1930 rok, Echo Łódzkie donosi o pożarze na Zaspach. Spalił się wiatrak i zabudowania należące do Siemińskiego. Straty sięgały 15 000 zł. Przyczyną pożaru było podpalenie.
Wojciech Ławniczak przywołuje wspomnienia swojego ojca odnośnie przyjaźni Siemińskiego z Józefem Marlińskim, ostatnim właścicielem dworu. Ojciec zapamiętał Józefa Marlińskiego, gdy ten chodził w odwiedziny do właściciela wiatraka Siemińskiego. Kroczył przez wieś energicznym krokiem, zawsze w długim, czarnym płaszczu. Wyróżniał się tym strojem wśród mężczyzn na wsi. Na planie miejsce zamieszkania Marlińskiego, a później jego zięcia Józefa Deki, oznaczone numerem 19. Wiatrak Siemińskiego nigdy nie został odbudowany, trudno ustalić, czy Siemińscy pozostali na Zaspach.

Kładka przez Strugę umożliwiająca przejście na wyspę. To właśnie na wyspie znajdował się stary dwór, którego fundamenty odsłoniły wody zbiornika Jeziorsko.

Zaspy - tańczą Marianna i Ignacy Aniołczykowie. Ignacy żołnierz Września 1939, inwalida wojenny. Wesele.

Wieś Zaspy Miłkowskie zniknęła z mapy w związku z powstaniem zbiornika Jeziorsko. Mieszkańcy zostali wysiedleni, znaleźli inne miejsca do zamieszkania. Pozostało tylko kilka siedlisk poza terenem zalewowym.

Młyny Strachockie – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Dobra. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego. Młyny Strachockie przestały istnieć na skutek wysiedlenia ludności w związku z budową zbiornika Jeziorsko.

Nazwa wsi wywodzi się od młynów, które usytuowane na rzece, mełły przez stulecia zboże. Do czasów powojennych można było w tej okolicy oglądać na Warcie potężne pale, które wystawały ponad poziom rzeki. Ponieważ Młyny znajdowały się blisko Strachocic, przybrały nazwę Młyny Strachockie.

Liczba ludności Młynów Strachockich:

1834r. - 40

1885 r. – 21

1936r. – 111

2013 r. – 0

Księga Ludności Stałej wsi Młyny Strachockie(pow. turecki) 1834 rok

#1 karczma (karty 89 verte - 90)

Kazimierz Grabowski (ur. 04.03.1783 r., Rzychta; przewoźnik)

Józefa (ur. 1813 r., Rzechta)

+ 6 osób

Jan Lissowski (ur. 03.09.1767 r., Miłkowice)

Katarzyna (ur. 1770 r., Miłkowice)

Paweł Bednarek (16.08.1788 r., Rzechta)

Józefa (ur. 16.09.1800 r., Rzechta)

+ 5 osób

#2 chałupa (karty 90 verte - 91)

Antoni Stasiak (ur. 02.09.1786 r., Miłkowice)

Maryanna (ur. 1780 r., Miłkowice)

+ 3 osoby

Maryanna Jendrasiak (ur. 1800 r., Miłkowice)

+ 4 osoby

Paweł Gawron (ur. 13.01.1798 r., Łęk Piekarski)

Maryanna (ur. 08.12.1799 r., Łęk Piekarski)

#3 chałupa (karty 91 verte - 92)

Tomasz Osiński (ur. 1783 r., Chabielce)

Rozalia (ur. 1782 r., Chabielce)

+ 4 osoby

Liczba ludności wsi Młyny Strachockie znacząco zwiększyła się w okresie międzywojennym. Wieś zniknęła z mapy w związku z budową zbiornika Jeziorsko. Grunty wsi w większości zostały zalane. Źródła historyczne odnośnie Młynów są bardzo skąpe, miejscowość wymieniana jest najczęściej w związku ze sprzedażami majątków, w skład których wchodziła. Zawsze istniała tutaj karczma obok brodu, była przydatna dla podróżujących, którzy chcieli się przeprawić przez Wartę. Obsługą przejazdu zajmował się przewoźnik. 

Informacje o Młynach Strachockich na przestrzeni wieków. Pierwsza wzmiankę o niej, jaką udało nam się odnaleźć pochodzi z 1611 roku. Wówczas ówczesny właściciel Młynów S. Janusz Zaręba z Kalinowy sprzedał je wraz z Głuchowem, Zaspami Strachockimi i posiadanymi częściami Wilczkowa Andrzejowi Mączyńskiemu. Otrzymał za to 25.500 dukatów... W 1782, a konkretnie 25 lipca Młyny wraz ze Strachocicami, Miłkowicami i Zaspami należały w większej części do Jana Mączyńskiego (kawalera Orła Białego), ale już w 1784 roku tamtejszym dziedzicem Ignacy Lipski - ojciec generała Józefa Lipskiego jednego z dowódców Powstania Kościuszkowskiego.

 

 W 1827 roku Młyny zamieszkiwało zaledwie 12 osób istniała tam wówczas karczma funkcjonująca jako osobna osada. Mieszkało w niej dziewięć osób. Wieś należała do parafii Miłkowice i gminy Ostrów Warcki.

Słownik Geograficzny 1880-1914) wymienia Młyny łącznie ze Strachocicami. wś i fol. nad rz. Wartą, pow. turecki, gm. Ostrów Warcki, par. Miłkowice, odl. od Turku.

Bród istniejący na rzece Warcie, usytuowane na rzece młyny, możliwość nabycia ziemi po 1864 roku, wpłynęły na rozwój osady. We wsi Młyny Strachockie osiedlało się coraz więcej ludzi.
Młyny wodne nie były bezpośrednio położone na rzece, gdyż byłoby to zbyt niebezpieczne ze względu na różny poziom wody w zależności od pory roku i pogody. Uruchomiono więc koryto boczne – młynówkę, dla przepływającej wody, nieco wyżej tamy spiętrzającej wodę. Gwarantowało to poruszanie się koła młyńskiego. Najlepszym miejscem na lokalizację młyna były brody, płytkie miejsca na rzece. Musimy wziąć także pod uwagę, że układ cieku wodnego w okresie średniowiecza, kiedy prawdopodobnie na Warcie powstały młyny, mógł wyglądać nieco inaczej, gdyż Warta to rzeka wędrująca, zdecydowanie przesuwająca nurt rzeki w kierunku wschodnim. Faktem jest jednak, że młyny w tym miejscu istniały od wieków, świadczą o tym pale, które widoczne były jeszcze w okresie powojennym w miejscu lokalizacji młynów, gdyż było ich więcej niż jeden.

Na przełomie XVIII i XIX władze pruskie postanowiły wykorzystać rzekę Wartę do transportu na odcinku od ujścia do Poznania. W górę rzeki sytuacja była już bardziej utrudniona. Udało się doprowadzić w końcu doprowadzić do żeglowności rzeki na odcinku do Koła. Na początku XIX wieku realizując dalszy etap planu, zlikwidowano młyny na rzece i wykorzystano żeglowność rzeki. Likwidacja tam umożliwiała spław drewna w dół rzeki. Lasy miłkowskie, masowo wycinane przez nowych nabywców ziem dworskich, też tą drogą spływały w dół rzeki.

Widok na wieś Młyny Strachockie położonej na lewym brzegu Warty
Młyny Strachockie były wsią malowniczo położoną na wysokim brzegu Warty. Udając się na Młyny - nikt nie mówił - idę do Młynów, gdyż uważno je za kolonię Miłkowic. Droga na Młyny wiodła obok cmentarza i dalej lekko utwardzonym traktem pachnącym jałowcami i macierzanką. W słoneczne popołudnia wygrzany piasek parzył stopy, wkraczało się w bajkową krainę sosnowych lasków dochodzących do wsi Młyny. Tereny zalesiano, gdyż rodzaj piaszczystej gleby, nie rokował wysokich plonów. Drzewa były niskie, rozłożyste i pachnące szczególnie w skwarne dni lata. Nie mogły wyciągnąć się w górę z racji piaszczystych gleb, które w sposób naturalny skarlały drzewa. Podłoże usiane było igliwiem, porośnięte suchymi, szaro-srebrzystymi mchami, zaścielone opadłymi szyszkami. Droga lekko wspinała się w górę wysokim brzegiem rzeki szarpanym nieustannie przez zaborcze fale.
  
1. Zalesianie terenu, na pierwszym planie p. Maszewska z wczasowiczkami 2. Myśliwi gotowi do polowania na drodze wiodącej kiedyś na Młyny.
W środku lasków zbudowano przed wojną willę, która miała przyciągnąć turystów. Chciano wykorzystać naturalne ukształtowanie terenu, bliskość rzeki i niepowtarzalny klimat, jaki dawały lasy ciągnące się na całej długości drogi aż do wsi Młyny. To tutaj organizowano obozy harcerskie, biwaki, a w niedzielne popołudnia przyjeżdżali goście z pobliskich wsi, miasteczek i miast. Wsi Młyny Strachockie już nie ma. Mieszkańcy pożegnali się ze swoimi domostwami i przenieśli się na inne tereny, a ziemie ich ojców wziął w swoje posiadanie zbiornik Jeziorsko. Wspominam mieszkańców z wielką sympatią, to byli mili, uczynni ludzie. Brali udział we wszstkich poczynaniach społeczności Miłkowic i mimo, że dzieliła ich dosyć długa droga do domów, nigdy nie pozostawali na uboczu. 

Widok na Młyńską Górę podmywaną przez rzekę Wartę. W wodzie znalazł się nawet bunkier, pozostałość umocnień niemieckich.
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową? 

W związku z planem zalania terenów wsi Młyny Strachockie przeprowadzono prace archeologiczne i dokumentację fotograficzną.

Informacje - Kazimierz Osiewała

Dosyć skąpe są informacje dotyczące tej miejscowości. Przestała już istnieć. Dawni mieszkańcy rozpierzchli się po Polsce. Ocalało od zapomnienia nazwiska Szymczaków, których synowie brali udział w walkach II wojny światowej. Stanisław Szymczak, starszy strzelec, żołnierz 9 Batalionu Strzelców Flandryjskich 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka zginął w czasie walk. Drugi z synów, saper, według słów p. Kazimierza brał udział w zaminowaniu mostu na rzece Warcie w Miłkowicach w pierwszych dniach września 1939 roku. Dzięki jego żołnierskiej postawie udało się zażegnać konflikt pomiędzy uciekającymi Polakami zgromadzonymi się na podwórku p. Osiewałów, czerpali ze studni wodę do picia, przygotowywali się do przeprawy przez most w Miłkowicach. Jedni uważali, że niepotrzebnie walczymy z Niemcami, gdyż nie mamy szans na wygranie wojny, inni uważali, że sprawą honoru jest obrona Ojczyzny. O mało nie doszło do rękoczynów, dopiero pojawienie się żołnierza w mundurze, Szymczaka, ostudziło zapały. Zdołał zapanować nad rozentuzjazmowanym tłumem i doprowadzić do spokoju. Był to 3 września w niedzielę. Sytuacja była o tyle groźna, że na podwórku po młocce ustawiono duży stóg słomy i istniało niebezpieczeństwo, że zostanie podpalony. Dzięki zdecydowanej postawie Szymczaka, sytuacja została opanowana. 
Sołtysem na Młynach Strachockich był Włodarczyk. Pozostały w pamięci nazwiska Maszewskich, Rybikowskich, Gozdalów, Janczaków … To właśnie na Młynach pomieszkiwała siostra p. Kazimierza z synem Edwardem, gdy jej mąż walczył na wojnie. Była to bardzo zżyta i aktywna społeczność. Po drugiej stronie rzeki mieszkał Kochanek, który był przewoźnikiem przez rzekę Wartę. Dzierżawił stawy rybne i zajmował się handlem rybami. W miejscu gdzie dopływ Warty Pichna, z prawej strony rzeki, na wysokości wsi Młyny wpada do rzeki, był także młyn wodny. Jego usytuowanie pamięta p. Kazimierz, gdyż jako chłopiec kąpał się w tym miejscu.
Wsi Młyny już nie ma. Mieszkańcy pożegnali się ze swoimi domostwami i przenieśli się na inne tereny, a ziemie ich ojców wziął w swoje posiadanie zbiornik Jeziorsko.