Lipscy
Lipscy
Opracował Stanisław Stasiak
Lipscy herbu Grabie pochodzili z Lipego w Kaliskiem. Ród wywodził się jeszcze z XIII wieku. Pierwszym znanym z dokumentów był Wojciech Lipski żyjący na przełomie XIV i XV wieku.
"Ignacy Lipski herbu Grabie miał za żonę Barbarę z Żychlińskich. Był właścicielem Błaszek, Brończyna i Gzikowa. Wybudował kaplicę w Brończynie w 1750 roku. Rozpoczął budowę kościoła w Błaszkach w roku 1779 i uregulował przestrzeń urbanistyczną miasta. Dzisiejszy układ ulic jest właśnie według jego projektu. Posiadał piękny dwór w Gzikowie. Zmarł około 1809 roku."
Rodzicami Ignacego byli Stanisław Lipski i Joanna Bartochowska z Bartochowa h. Rola. Ignacy urodził się około 1720 roku. Miał jeszcze troje rodzeństwa: brata Michała i siostry Mariannę, Rozalię i Flawię. W 1754 roku, wówczas kapitan wojsk koronnych, po rezygnacji Jana Lipskiego został mianowany na urząd łowczego wschowskiego. Ożeniony w 1766 r. z Barbarą Żychlińską h. Szeliga, starościanką stawiszyńską. W 1772 roku urodził się ich upragniony syn Józef. W podziękowaniu za syna Lipscy w Kaliszu, w kościele p.w. św. Józefa ufundowali ołtarz, w którym umieszczono obraz świętego.
W 1782 roku dobra miłkowskie były jeszcze własnością Jana Mączyńskiego, wybitnego konfederata barskiego, właściciela sąsiedniego Skęczniewa, Piekar i Dobrej.
W 1784 roku właścicielem dóbr: Miłkowice, Strachocice, Młyny Strachockie i Zaspy był już Ignacy Lipski. Oprócz tego Lipscy byli wówczas właścicielami Błaszek i Kazimierza Biskupiego. Ignacy Lipski wraz żoną zasłynęli ofiarnością na rzecz budowy i odnowy obiektów sakralnych. W Kazimierzu Biskupim w 1782 r. sfinansowali remont kościoła p.w. św. Marcina, natomiast w Miłkowicach w 1787 r. wstawili nowy kościół p.w. św. Mikołaja. Szczególny wkład ponieśli w budowę kościołów w Błaszkach. W latach 1780-85 został wybudowany z ich udziałem nowy kościół p.w. św. Anny, który uległ pożarowi w 1787 roku. W 1789 r. odbudowano kościół z dużym nakładem Ignacego Lipskiego oraz sąsiadów właścicieli ziemskich. Właśnie Błaszki zawdzięczają wiele Lipskiemu. Za jego czasów dokonano regulacji miasta, zostały wytyczone nowe ulice, wybudowano wiele nowych budynków. Ignacy Lipski umarł w 1792 roku, natomiast żona w pierwszych latach następnego stulecia. Kazimierz Biskupi 1794 roku przeszedł w ręce Józefa Mielżyńskiego, a Błaszki i Miłkowice przejął syn Józef Lipski.
Lipscy Józef i Benigna
Po śmierci ojca prawdopodobnie Józef wspólnie z matką gospodarzył na dobrach błaszkowskich i miłkowskich. Józef Lipski brał udział w powstaniu kościuszkowskim. Wcześniej służąc w Wojsku Polskim osiągnął stopień pułkownika. Walczył na terenie sieradzkiego. Wystawił przez siebie uposażony oddział kawalerii. Za udział w powstaniu został osadzony w twierdzy pod Berlinem. Przebywał tam dwa lata, po czym dzięki kaucji zapłaconej przez rodzinę został uwolniony. Mieszkał w Gzikowie, miejscowości położonej pod Błaszkami, należącej również do jego dóbr. Warto zaznaczyć, że do tego samego Gzikowa, którego właścicielem był w XVI w. Jan Mączyński, twórca słownika łacińsko-polskiego, zmarłego w Miłkowicach.
W Gzikowie Józef zbudował wspaniałą rezydencję według projektu Fryderyka Alberta Lessela, twórcy Pałacu Jabłonowskich i Pałacu Zamoyskich w Warszawie. Nie znana jest data ślubu Józefa Lipskiego i Benigny Praksedii Róży z Górskich h. Bożawola. Mogło to mieć miejsce w okresie kampanii napoleońskiej lub bezpośrednio po niej. Józef Lipski wzorem ojca również wniósł ogromny wkład w rozwój miasta Błaszki. Sprowadził tam sukienników, dbał o rozwój szkolnictwa. Ze względu na stan zdrowia nie wziął udziału w walkach napoleońskich. Na terenie dworu w Zaspach przebywał prawdopodobnie rzadko, za to wykorzystując korzystne położenie Gzikowa względem Kalisza. Prowadził ożywione kontakty z wieloma osobistościami tego okresu.
W 1815 roku majątek Miłkowice dzierżawił Wincenty Sebastian Szymański. Józef Lipski zmarł bezpotomnie 2 kwietnia 1817 r. w Cielcach. Został pochowany w krypcie pod kościołem św. Anny w Błaszkach. Żona Benigna ufundowała epitafium poświęcone mężowi. Dziś w Błaszkach w nawie głównej kościoła św. Anny możemy je odnaleźć z następującym napisem: „Józefowi herbu Grabie Lipskiemu Generałowi i Dowódcy powstania Sieradzkiego, gorliwemu obrońcy swobód narodowych, najlepszemu przyjacielowi i Mężowi Żona przywiązana ten pomnik poświęca. Zszedł z tego Świata Dnia 2 kwietnia Roku 1817”.
Benigna Lipska otrzymała w spadku dobra miłkowskie. Pozostały majątek przeszedł w ręce krewnych ze strony matki – Mielżyńskich, którym Józef Lipski zapisał w testamencie. Benigna w 1820 roku wyszła za mąż po raz drugi za Mamerta Dłuskiego.
Barbara Lipskabudowniczego nowego dworu z około 1800 roku
pochowana w krypcie klasztoru bernardynów w Kazimierzu Biskupim
Materiały udostępnione przez Waldemara Dryjańskiego pracownika Gminnego Ośrodka Kultury w Kazimierzu Biskupim
Artykuł prasowy
Tablica nagrobna i suknia. Barbara Lipska zmarła 4 maja 1807 roku
Materiały dotyczące Lipskich na stronie Miłkowic
milkowice.pl.tl/Lipscy.htm
milkowice.pl.tl/Genera%26%23322%3B-J%F3zef-Lipski.htm
milkowice.pl.tl/Historia-dworu.htm
Dwie suknie damskie, jeden czechman, dwa ornaty, a do tego mnóstwo drobnych elementów innych strojów – to odkrycia, których dokonano w kryptach kościoła w Kazimierzu Biskupim. Efekty prac zaprezentowano w Gminnym Ośrodku Kultury w Kazimierzu Biskupim.
Zrekonstruowaną odzież znalezioną w trumnach wydobytych z krypt kościoła pw. św. Jana Chrzciciela i Pięciu Braci Męczenników w Kazimierzu Biskupim zaprezentowała w Gminnym Ośrodku Kultury w Kazimierzu Biskupim dr hab. Małgorzata Grupa. Odkrycia robią wrażenie i pozwalają na własne oczy zobaczyć stroje sprzed kilkuset lat.
Suknia Barbary Lipskiej
Wśród odnalezionej odzieży są dwie damskie suknie, jeden czechman, a także dwa ornaty. Większość strojów wykonana została z jedwabiu, choć w najniższym poziomie pochówku znaleziono również ponad 50 wełnianych fragmentów. Mogły należeć do habitu zakonnego. Do tego zgromadzono całe mnóstwo drobnych metalowych elementów. – Zrobiliśmy konserwację. Układanie tych puzzli to następna sprawa – mówi dr hab. Małgorzata Grupa. Jak zapowiada, jeszcze w tym roku mają powstać kolejne rekonstrukcje strojów.
Wcześniej, bo już w czerwcu, powinna ukazać się zweryfikowana lista osób, które zostały pochowane w kryptach i których tożsamość udało się potwierdzić. Niektóre nazwiska już są znane. To np. Barbara Lipska. O tym, że matka gen. Józefa Lipskiego (uczestnika insurekcji kościuszkowskiej, dowódcy powstania wielkopolskiego z 1806 r. i właściciela dóbr m.in. w Kazimierzu Biskupim) może spoczywać pod kościołem mówił już w październiku ubiegłego roku
Waldemar Dryjański z kazimierskiego GOK-u.
Film na You Tube
youtu.be/EXAErwoSH-U
Prace w krypcie
www.lm.pl/aktualnosci/kazimierskie-krypty-odkrywaja-swoje-tajemnice-ruszyly-dalsze-prace
